Blog
Waarom geven gevers? De acht mechanismen achter filantropisch geven
door: Maaike van Leendert MA
Makers en organisaties die zich tot het mecenaat wenden, tasten vaak in het duister als het om hun gever gaat. Want waarom geven gevers eigenlijk? Wat willen ze? Prof. dr. René Bekkers en prof. dr. Pamala Wiepking besloten het antwoord op deze vragen te zoeken in de academische literatuur. Uit meer dan 500 wetenschappelijke artikelen, tijdschriften en boeken haalden zij acht mechanismen die de motor zijn achter filantropisch geven. In deze blog worden deze acht mechanismen op een rijtje gezet.
- Bewustzijn van behoefte
Als je wilt dat mensen aan je geven, is het van belang dat mensen weten dat er behoefte is aan een gift. Daarom is het belangrijk dat de vrager allereerst de vraag stelt en daarnaast de hulpvraag naar potentiële gevers communiceert. Bovendien zijn gevers volgens het onderzoek van Bekkers en Wiepking sneller geneigd om te geven als ze zelf al betrokken zijn bij het domein van de vraag: iemand die zelf toneelspeelt is dus sneller geneigd om te geven aan een theater.
2. Het doen van een verzoek
Dit mechanisme houdt in dat er daadwerkelijk om een gift gevraagd wordt. Een groot deel van de giften vindt namelijk plaats wanneer iemand daar specifiek om vraagt. Dat betekent overigens niet dat een vrager steeds maar in de rondte moet gaan vragen. Wanneer iemand te veel verzoeken krijgt, kan er zoiets ontstaan als een donor fatigue, waardoor diegene juist minder geneigd is om te geven of een lager bedrag geeft.
3. Kosten en baten
Hoeveel kost een gift de gever en wat krijgt deze ervoor terug? Bij dit mechanisme speelt bijvoorbeeld het belastingvoordeel van de Geefwet een rol, maar ook tegengiften als een persoonlijke rondleiding achter de schermen of een geversdiner.
4. Altruïsme
Hierbij gaat het om de output van de organisatie of de maker waaraan gegeven wordt. Een gever die een schrijver steunt, geeft bij dit mechanisme om de verhalen die de schrijver maakt en de mecenas van een kunstschilder kijkt uit naar nieuwe schilderijen van deze kunstenaar.
5. Waarden
Bij het mechanisme ‘waarden’ geeft een gever met het idee dat de ontvanger van de gift iets bijdraagt aan het verbeteren van de wereld. Dit klinkt misschien heel groots, maar het voortbestaan van de plaatselijke bibliotheek of het realiseren van een culturele broedplaats kan ook onder dit principe vallen, mits deze zaken in de ‘ideale wereld’ van de gever passen.
6. Doeltreffendheid van de gift
De gever moet het gevoel hebben een verschil te kunnen maken. Daarom is het van belang dat de gever weet dat diens gift niet zomaar op een hoop gegooid wordt, maar er echt iets mee gedaan wordt. Een vriendenvereniging is leuk, maar het wordt juist interessant als de potentiële vriend ontdekt dat het museum elk jaar een nieuw werk aankoopt met de donaties van de vriendenvereniging.
7. De reputatie van de gever
Geven kan sociale consequenties hebben voor degene die geeft. Zo kan de gever door diens omgeving beschouwd worden als een betrokken en gul persoon. Het omgekeerde is echter ook het geval: als iemand nooit geeft, kan diens omgeving diegene daar ook voor straffen. Spreek je iemand direct na een concertbezoek aan om te geven en staan er veel anderen om die persoon heen? Dan is de kans groter dat je een nieuwe gever aan je poppodium hebt verbonden dan wanneer je na het concert een mailtje met een hulpvraag stuurt.
8. Psychologische voordelen
Niet alleen de omgeving oordeelt over iemands geefgedrag. Geven draagt ook bij aan hoe je over jezelf denkt. Uit de literatuurstudie van Bekkers en Wiepking blijkt bijvoorbeeld dat geven je het gevoel kan geven een empathisch, verantwoordelijk, invloedrijk en onzelfzuchtig persoon te zijn. Bovendien verlicht geven eventuele schuldgevoelens van de gever en zorgt het voor een positieve stemming.
Wil je meer weten over de mechanismen achter geven? Het artikel van Bekkers en Wiepking vind je hier.
